Onder 'Ontmoeten' behandelen we volgende thema's:
- de werking van de bibiliotheek
- cultuur
- bewegen en sport
Trends en uitdagingen
Dalende werkingsresultaten in Vlaanderen, stijging in Nazareth en De Pinte
Binnen de bibliotheeksector stelt men de laatste jaren een dalende trend vast van het aantal leners, uitleningen, bezoekers … . De eigen cijfers tonen voor zowel De Pinte als Nazareth echter een stijging aan. In 2023 steeg het aantal actieve bibkaarten in Nazareth met 15%, in De Pinte met 8%. Het aantal nieuwe kaarten steeg respectievelijk met 35% en 17%. Ook het aantal ontleningen steeg. In De Pinte met 8,5%, in Nazareth met 32%.
De dalende uitleen van cd’s en dvd’s is een trend die zich ook manifesteert binnen de lokale bibsector.
Regiowerking
Vanuit Vlaanderen is er een sterke ‘duw’ om binnen de regio samen te werken. In de schoot van Cultuurregio Leie-Schelde versterkten de bibliotheken binnen deze regio hun samenwerking met de vorming van ‘De Regiobib Leie Schelde', een nauwe samenwerking tussen de bibliotheken Deinze, De Pinte, Gavere, Kruisem, Nazareth, Sint-Martens-Latem, Zulte en Zwalm. Sinds 1 januari 2020 ontvangt de Cultuurregio Leie Schelde werkingsmiddelen ter ondersteuning van deze bovenlokale cultuurwerking. Sinds 2024 engageert Regiobib Leie Schelde zich voor een samenwerking groep 3B. Dit betekent één gemeenschappelijk reglement met zelfde uitleenvoorwaarden en tarieven én met transport. Concreet betekent dit dat een lener uitgeleende, ingeleverde of gereserveerde materialen kan ophalen in alle bibliotheken van de samenwerking via een intern transportsysteem.
Open Bib
De implementatie van Open bib is in het werkveld volop aan de gang, ook in 2024 schakelen aan groot aantal bibliotheken over naar dit concept. Een ‘Open Bib’ kent verschillende variaties in aanpak, in functie van de bestaande infrastructuur en de vrijheid/verantwoordelijkheid t.a.v. de burgers Een ‘Open Bib’ is toegankelijk voor de gebruikers zonder dat er medewerkers aanwezig zijn. Leden hebben toegang tot de bibliotheek met hun eID. Tijdens de onbemande openingsuren biedt de bib dezelfde dienstverlening aan als tijdens de bemande openingsuren. Leners kunnen materialen lenen en terugbrengen, betalingen uitvoeren, opzoeken in de catalogus, reservaties ophalen... zonder tussenkomst van medewerkers. Het gebouw is hierop volledig afgestemd met alarm, camera’s en centraal aangestuurde verwarming, verluchting en verlichting.
De bib als ‘Derde Plek’
De bib is voor heel veel inwoners een toegankelijke plaats waar ze zich thuis en welkom voelen
Het stijgend aantal activiteiten en de deelnemers aan de activiteiten toont aan dat de bib een ontmoetingsplek is, een plek waar iedereen kan samenkomen om van cultuur te genieten, om samen dingen te creëren (co-creatie), van gedachten te wisselen of gewoon te luisteren naar verhalen, poëzie en muziek. De bib is meer dan ooit een plek waar mensen ‘verbinding’ vinden met elkaar en met elkaar connecteren, zowel tijdens georganiseerde als informele momenten.
De boetevrije bib
Een recent concept is de introductie van een boetevrije of drempelvrije bib. Door boetes af te schaffen leggen de bibliotheken meer de nadruk op een kwalitatief bezoek waarin de bezoekers geen drempels meer ervaren, zo maken lokale besturen de toegang tot de bib voor iedereen eenvoudiger. Dit is vooral belangrijk voor de meer kwetsbare doelgroepen, voor wie een bibliotheekbezoek al niet vanzelfsprekend is. De bib stuurt op een klantvriendelijke manier het gedrag van de leners bij en maant hen op een positieve, klantvriendelijke manier aan om geleende materialen terug te brengen. Dit via herinneringsberichten, inleverberichten en gerichte communicatie.
Dit resulteert in een unieke vernieuwing waardoor medewerkers zich nog meer kunnen focussen op de kwaliteit en de beleving voor alle doelgroepen. Onderzoek wijst ook een drempelvrij systeem ook meer uitnodigt tot lezen.
Digitalisering en e-inclusie
Digitale inclusie is een transversaal thema dat alle beleidsdomeinen van een lokaal bestuur raakt. Daarom moeten de verschillende beleidsdomeinen betrokken zijn bij het uitwerken van het digitale-inclusiebeleid en mee zijn in het verhaal.
De bib volgt reeds jaren de digitalisering op de voet en zet zich ook in om een werking rond e-inclusie uit te bouwen. Blijvende aandacht hiervoor is een prioritaire opdracht, zeker voor de meer kwetsbare doelgroepen.
Leesbevordering
Leesachterstand en ontlezing is een trend die vooral bij kinderen en jongeren de laatste jaren de kop opsteekt. De bib moet hierop inspelen en hierin een prioritaire rol opnemen.
Taalinclusie
Taalondersteuning en taalontwikkeling betekent een meerwaarde voor anderstaligen. De basiswerking rond taalinclusie is reeds ruim aanwezig maar kan nog verbreden en verdiepen door co-creatie met de doelgroep.
Infrastructuur
De rollen van de bib zijn de jaren enorm toegenomen en gewijzigd. De trend en uitdaging voor de toekomst is om hierop inspelen met een meer polyvalente en flexibelere infrastructuur en inrichting waarin verschillende rollen aandacht krijgen. Het vierruimtenmodel (Four Spaces) van Jochumsen, Skot-Hansen, & Hvenegaar stelt dat iedereen zich thuis moet kunnen voelen. Dit moet zich doortrekken in alle aspecten: naast de collectie zelf straalt de bibliotheek een expressie van creativiteit uit (met workshops, muziek, laserprinters, voorleesactiviteiten, …). Bij dit concept staat de gebruiker meer dan ooit centraal: én als inspiratie én als motor achter elke vernieuwende realisatie. De verschillende ruimtes geven een verschillend gevoel.
- De Inspiratieruimte nodigt uit tot prikkelen
- De ontmoetingsruimte nodigt uit tot deelnemen;
- De leeromgeving nodigt uit tot op ontdekking gaan;
- De performatieve ruimte nodigt uit tot creëren.
Het opwarmen van het klimaat vereist klimaatrobuuste gebouwen waarin het aangenaam vertoeven en werken is.
Wat betekent dit voor Nazareth-De Pinte?
Open bib
De vele nieuwe inschrijvingen -en herinschrijvingen, de grote stijging van het aantal leners, de uitleencijfers en de bezoekersaantallen tonen aan dat de Open Bib een sterk verhaal is in Nazareth. Het initiatief werd omarmd door de inwoners. 25.703 (of 52%) bezoekers komen tijdens de onbemande openingsuren.
De implementatie van een Open Bib in De Pinte kan een grote meerwaarde betekenen voor alle inwoners van het nieuwe werkgebied.
De bib als ‘Derde Plek’
Via de bib actief inzetten op activiteiten voor diverse doelgroepen in functie van cultuur, ontmoeting en verbinding blijft een basisopdracht voor Nazareth-De Pinte.
We nemen onze rol van Bib als Derde plek nu reeds op en zetten verder in op verdieping en verbreding van deze rol.
De boetevrije bib
De drempelvrije bib past binnen het meerjarenplan 2026-2032 van Regiobib Leie-Schelde. De uitrolling van dit concept kan enkel maar bijdragen tot het positief imago van de bibliotheken en lokale besturen binnen de regio.
Ervaringsuitwisseling en onderzoek naar good practices is hiervoor al een eerste belangrijke stap.
Voor de implementatie hiervan kan de expertise van Regiobib Meetjesland een grote meerwaarde zijn.
Vergrijzing van de bevolking
Blijvende aandacht voor de vergrijzing blijft een belangrijk onderdeel van de werking, zowel in de collectie als in de werking. De ‘actieve’ senioren maken gebruik van de bib, maar de meer kwetsbare senioren vinden moeilijker de weg naar de bib. Een dienstverlening voor deze doelgroep is een meerwaarde voor de inwoners van Nazareth- De Pinte.
Muziek- en filmbeleving in de bib
De bib kan inspelen op de dalende uitleencijfers van CD’s en DVD’s door een vernieuwd digitaal aanbod aan te bieden, bv. streaming.
Bib als volwaardige partner binnen cluster ‘ontmoeten’
De bib is geen eiland op zich. Er zijn reeds jaren duurzame samenwerkingen met diverse partners: scholen, andere gemeentelijke diensten, externe partners, cultuurregio. De publiekswerking is een prioritair onderdeel van de bib als ‘Derde Plek’, waarbij formele en informele ontmoeting en beleving centraal staan.
Dit vraagt bij lokale besturen en hun medewerkers om een brede blik en andere vaardigheden.
Hoe dragen we bij aan de realisatie van de SDG's?
De bibliotheek draagt bij aan volgende SDG's:
- Gendergelijkheid: (SDG 5): inclusie in de bib, iedereen is welkom
- Goede gezondheid en welzijn (SDG 3) : belang van een fijne leefomgeving: de bib als Derde plek, Open Bib
- Ongelijkheid verminderen (SDG 10): diedereen welkom in Bib en Open Bib: geen onnodige restricties of voorwaarden tot toegang, e-inclusie
- Duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11): duurzame invulling van bib als Derde Plek
- Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten (SDG 16): Open Bib = publieke toegang tot informatie
- Partnerschap om doelstellingen te bereiken (SDG 17): samenwerking in regiobib, met andere gemeentelijke diensten, met externe partners, co-creatie met bibgebruikers, …
Leesbevorderingsacties dragen bij tot de invulling van het label ‘Kindvriendelijke gemeente’.